رایانه‌ها واجد فناوری ویژه‌ای هستند و پاره‌ای مسائل اخلاقی ویژه را هم به وجود آورده‌اند. اخلاق رایانه تحلیل سرشت و تأثیرات اجتماعی فناوری رایانه و تدوین و توجیه سیاستهایی برای استفاده اخلاقی از این فناوری معنا می‌دهد.
عنوان "فناوری رایانه" را به کار می‌بریم چون این حوزه را بسیار وسیع و شامل رایانه‌ها و فناوری مرتبط با آنها در نظر می‌گیریم. به طور مثال توجهات و تأملاتی که در باب سخت افزار و نرم افزار وجود دارند و همچنین توجهاتی که در مورد شبکه‌های رایانه ای برقرارند و همچنین دغدغه‌هایی در باب خود رایانه ها در این موضوع می‌گنجند.
یک مشکل نوعی در زمینه اخلاق رایانه ناشی از فقدان سیاستهایی در باب چگونگی استفاده از فناوری رایانه‌ای است. رایانه‌ها برای ما قابلیتهای جدیدی را مهیا می‌کنند و این قابلتیها هم به ما گزینه‌هایی نویی در عمل فراچنگ می‌آورند. اغلب یا هیچ سیاستی برای عمل در این موقعیتها موجود نیست یا سیاستهای موجود به نظر ناکافی‌اند.
وظیفه محوری اخلاق رایانه تعییین این نکته است که ما باید در این موارد چه کارهایی انجام دهیم یعنی سیاستهایی را تدوین کنیم تا بتوانیم رفتاری درست را اتخاذ نماییم. البته پاره‌ای از شرایط اخلاقی به عنوان شرایط فردی فراروی ما قرار دارند و برخی به عنوان شرایط جمعی. اخلاق رایانه شامل تأملاتی هم در باب سیاستهای فردی و هم سیاستهای جمعی برای استفاده اخلاقی از فناوری رایانه است.
ممکن است اینگونه به نظررسد که همه آنچه باید انجام پذیرد کاربردهای مکانیکی نظریه‌ای اخلاقی است تا سیاست مناسب را به وجود آورد. اما این امر معمولاً مقدور نیست. یک مشکل این است که با وجود خلای سیاستگذاری اغلب یک خلای مفهومی نیز به وجود می‌آید. با این همه یک مسئله در قبال اخلاق رایانه‌ای که در بادی امر آشکار است این است که گونه‌ای پریشانی و آشفتگی فکری در این عرصه مشاهده می‌شود.
آشکار است که ما به مفهوم‌سازی سرشت برنامه رایانه‌ای برای پاسخ به این نوع پرسشها نیاز داریم. علاوه بر این، این پرسشها باید جهت تدوین سیاستی مفید برای محافظت از برنامه‌های رایانه‌ای پاسخ داده شوند. توجه داشته باشید مفهوم‌سازی‌ای که ما اتخاذ کرده ایم فقط چگونگی کاربرد یک سیاست را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد بلکه گستره‌ای را به وجود می آورد که در آن کیفیت واقعیات مشخص می‌شوند.
اخلاق رایانه حوزه‌ای دینامیک و پیچیده برای پژوهش است که در آن به نسبتهای واقعیات، مفهوم‌سازیها، سیاستها و ارزشها با توجه به فناوری در حال تغییر رایانه عطف توجه می‌شود. اخلاق رایانه صرفاً مجموعه‌ای ثابت از قواعد که با مسئله مربوط به رایانه کلنجار می‌رود قلمداد نمی‌شود. همچنین اخلاق رایانه کاربرد صرف اصول اخلاقی برای فناوری آزاد از ارزش به حساب نمی‌آید. اخلاق رایانه ما را ملزم می‌کند تا مجدداً در باب سرشت فناوری رایانه و ارزشهایمان اندیشه کنیم.
نظر شما